Bảo hiểm xã hội là từ ngữ không còn xa lạ với mọi người, tuy nhiên vẫn rất ít người biết rõ về Quỹ bảo hiểm xã hội. Quỹ bảo hiểm xã hội là một trong những ngân quỹ quang trọn nằm ngoài ngân sách nhà nước, và được sử dụng nhằm mục đích an sinh xã hội, giúp người dân an tâm làm việc, cống hiến cho đất nước. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về nguồn hình thành và cơ chế, lợi ích khi thành lập Quỹ BHXH nhé!
Phụ lục bài viết
Quỹ bảo hiểm xã hội
Quỹ bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội là một trong các hình thức của nhà nước mang tính bắt buộc người dân tham gia nhưng không nhằm mục đích lợi nhuận. BHXH là sự bảo đảm thay thế hay bù đắp một phần nào đó thu nhập của người lao động khi họ bị giảm, mất nguồn thu nhập do vấn đề sức khỏe: ốm đau, thai sản, tai nạn, về hưu, qua đời, trên cơ sở đã có đóng BHXH.
Quỹ bảo hiểm xã hội được biết đến như một loại ngân quỹ đặc biệt góp phần bảo vệ an sinh xã hội, hỗ trợ người lao động khi về hưu, ốm đau hay không thể lao động để tạo ra thu nhập. Quỹ này được hình thành từ nhiều nguồn tiền khác nhau và được bảo hộ dưới quyền lực Nhà nước.
Quỹ bảo hiểm xã hội là một quỹ độc lập với ngân sách Nhà nước, được hình thành từ những đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động, kèm theo sự hỗ trợ của Nhà nước. Quỹ được sử dụng đúng mục đích, hạch toán độc lập theo các thành phần.
Xác định được mục đích của quỹ bảo hiểm xã hội là một trong các vấn đề quan trọng nhằm đảm bảo quỹ được sử dụng đúng mục đích khi thành lập quỹ. Bên cạnh đó, tránh việc bị thất thoát gây ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức cũng như quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.
Theo Điều 82, Luật Bảo hiểm xã hội, quỹ BHXH được sử dụng chủ yếu cho 2 mục đích sau:
- Chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động theo đúng qui định
- Chi trả chi phí quản lý bảo hiểm xã hội
- Chi phí tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về bảo hiểm xã hội; tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ về bảo hiểm xã hội.
- Chi phí tổ chức thu, chi trả BHXH và hoạt động bộ máy của cơ quan BHXH các cấp.
- Chi phí cải cách các thủ tục bảo hiểm, hiện đại hóa hệ thống quản lý, phát triển và quản lý người tham gia, người thụ hưởng BHXH.
Quỹ BHXH luôn được quản lý một cách chặt chẽ, rõ ràng, minh bạch dưới quyền lực Nhà nước. Nguồn quỹ luôn được đảm bảo để có thể chi trả cho người lao động, đồng thời góp phần đảm bảo an sinh xã hội hiệu quả nhất.
Các nguồn thu quỹ bảo hiểm xã hội
Theo Điều 82, Luật BHXH 2014 có 5 nguồn hình thành Quỹ bảo hiểm xã hội chính:
-
- Nguồn do người sử dụng lao động đóng vào: Người lao động và người sử dụng lao động là lực lượng đóng góp vào Quỹ bảo hiểm xã hội chiếm tỉ trọng lớn và được thực hiện theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội 2014. Mức đóng được dựa trên tỉ lệ phần trăm quỹ lương của doanh nghiệp, đơn vị chi trả cho người lao động.
- Người lao động đóng vào: Qua việc đóng góp một phần nhỏ thu nhập vào ngân quỹ bảo hiểm xã hội, người lao động sẽ giúp được họ giảm đi phần nào gánh nặng khi có rủi ro xảy ra và đảm bảo khi về hưu có một nguồn thu nhập tương đối ổn định giúp trang trải cho cuộc sống.
- Tiền sinh lời của hoạt động đầu tư quỹ: Tiền lời của hoạt động đầu tư quỹ là một trong những mục quan trọng giúp tăng quỹ bảo hiểm xã hội. Bảo đảm an toàn tuyệt đối cho nguồn ngân quỹ, có khả năng thanh khoản tương đối cao. Phải có lãi. Đáp ứng được nhu cầu thah toán thường xuyên việc chi trả các chế độ BHXH phát sinh.
- Hỗ trợ của nhà nước: Khi ngân quỹ thâm hụt do nhiều nguyên nhân, dẫn đến không đảm bảo cho việc thực hiện an sinh xã hội, lúc này, nhà nước sẽ thực hiện hỗ trợ thêm vào ngân quỹ BHXH để có thể tiếp tục duy trì thực hiện những chính sách an sinh.
- Các nguồn thu hợp pháp: Những nguồn thu như đóng góp ủng hộ của các cá nhân và đơn vị từ thiện trong và ngoài nước; khoản tiền nộp phạt từ các đơn vị, doanh nghiệp đóng chậm BHXH; khoản tiền phạt từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân làm sai luật.
Thực trạng Quỹ BHXH
Pháp luật hiện hành về bảo hiểm xã hội cũng qui định việc quản lý và sử dụng ngân quỹ BHXH phải đảm bảo được các nguyên tắc BHXH, theo đó việc hưởng các chế độ BHXH phải căn cứ vào sự đóng góp vào ngân quỹ BHXH bao gồm cả mức đóng và thời gian đóng, có chia sẻ giữa người tham gia BHXH. Đồng nghĩa với điều này là chỉ những ai thực hiện đóng và ngân quỹ theo đúng qui định thì mới thuộc đối tượng hưởng chế độ từ ngân quỹ BHXH.
Quỹ BHXH được quản lý nghiêm ngặt, thống nhất, minh bạch, sử dụng đúng mục đích, hạch toán độc lập theo quỹ thành phần. Vấn đề sử dụng Quỹ được quy định rõ tại Điều 84 Luật Bảo hiểm xã hội và Khoản 3 Điều 57 Luật Việc làm.